POMORSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY W SZCZECINIE
Badania nad właściwościami farmakologicznymi wyciągów wierzbowych standaryzowanych na salicynę.
Prof. Samochowiec i Dr. N. Med. Alina Glinko
link do badań (czytelniamedyczna.pl)Badania zostały przeprowadzone na Katedrze Farmakologii i Toksykologii i porównały działanie dwóch substancji: kwasu acetylosalicylowego (popularnej “aspiryny) oraz wyciągu wierzbowego standaryzowanego na zawartość 13% salicyny.
W tym momencie musimy odwołać się do historii. “Aspiryna” czyli kwas acetylosalicylowy został wynaleziony ponad 100 lat temu w laboratoriach firmy Bayer. Zsyntetyzowano tam produkt metaboliczny wątroby czyli kwas salicylowy. Organizm wytwarza ten kwas w sposób naturalny z dostarczonej mu salicyny, której najlepszym źródłem jest kora wierzby. W związku z tym od 1935r na rynku dostępny jest sztucznie wytwarzany substytut substancji naturalnej. Niestety stosowanie tego substytutu niesie za sobą problem skutków ubocznych.
Wróćmy teraz do szczecińskich badań. Prof. Samochowiec i dr. Glinko porównali w nich działanie syntetyku i substancji naturalnej. Wyniki okazały się bardzo zaskakujące!
Metodyka:
W badaniu wywołano obrzęk karragenowy czyli stan zapalny tylnej łapy u szczurów rasy Wistar. 70 zwierząt zostało losowo podzielone na grupy po 10 osobników.
- Grupy 1-3 otrzymały roztwór kwasu acetylosalicylowego (ASA) w dawkach: 100, 300 i 600 mg/kg.
- Grupy 4-6 otrzymały roztwór wodny wyciągu wierzbowego (ES), standaryzowanego na 13% salicyny, w dawkach: 60, 100, 120 mg/kg.
- Grupie 7 kontrolnej podano wodę destylowaną.
Po upływie 1 godziny od podania leku zwierzętom wstrzyknięto podskórnie w powierzchnie podeszwową prawej tylnej łapy roztwór 0,1 ml, 1% wodnego roztworu karragenu. Objętość prawej tylnej łapy każdego szczura mierzono za pomocą polyzmometru trzykrotnie: a. natychmiast po podaniu roztworu karragenu, b. 1 godzinę po podaniu roztworu karragenu, c. 3 godziny po podaniu roztworu karragenu. Zmiany objętości prawej tylnej łapy zwierząt grup badanych porównano z odpowiednim przyrostem objętości w grupie 7 – kontrolnej.
⏱ Wyniki:
HAMOWANIE STANU ZAPALNEGO PO 1 GODZINIE
HAMOWANIE STANU ZAPALNEGO PO 3 GODZINACH
Wykonane badania wykazały porównywalny z “aspiryną” zakres i siłę działania leczniczego wyciągu wierzbowego, a w przypadku działania przeciwzapalnego i przeciwbólowego nawet większą skuteczność od dawek kwasu acetylosalicylowego. Trzeba podkreślić, że w badaniu podawano duże dawki kwasu acetylosalicylowego, który w tych warunkach obciążony jest licznymi działaniami niepożądanymi. Według opinii wybitnego amerykańskiego badacza V.E. Tylera z Pardue University naturalne preparaty zawierające korę wierzby są o wiele bezpieczniejsze od kwasu acetylosalicylowego, o czym świadczy brak doniesień w piśmiennictwie medycznym o jakimkolwiek poważniejszym przypadku ich szkodliwego działania. Nazwał on wyciągi wierzbowe “naturalną aspiryną”.
🔵 Wnioski:
1. Standaryzowany wyciąg z kory wierzby wykazuje działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne, porównywalne z uzyskanym po podaniu 10 krotnie wyższych dawek kwasu acetylosalicylowego.
2. Extractum salicis jest bezpiecznym fitoterapeutykiem nie wykazującym ostrego działania toksycznego ani uszkadzającego błonę śluzową żołądka.
3. Wyciąg z kory wierzby może stanowić wartościową alternatywę w sytuacjach, gdy przyjmowanie syntetycznego kwasu acetylosalicylowego nie jest wskazane.
📚 Piśmiennictwo:
Bonnycastle D.D.: Evaluation of Drug Activities Pharmacometrics t. II. Academic Press, London and New York, 1964. 2. Brook P.M., Day R.O.: N. Engl. J. Med.1991, 324, 1716. 3. Buckingham R.B.: Bull. Rheum. Dis. 1977/78a, 28, 960. 4. Buckingham R.B.: Bull. Rheum. Dis. 1977/78b, 28, 966. 5. Carson J.L. et al.: Arch. Intern. med. 1987, 147, 1054. 6. Dauksas V. et al.: Arzneim.-Forsch. Drug Res.,1993, 43/I, 44. 7. Dauksas V. et al.: Arzneim.-Forsch. drug res.,1995 45/II, 11. 8. Dixon A.St., Graber J.: I. Einteilung Eular-Bull.,1978, 7, Nr 4. 9. Feng L. et al.: J. Clin. Invest.,1995, 95, 1669. 10. Görög P., Kovacs I.B.: J. Pharm. Pharmac. 1970, 22, 86. 11. Insel P.A.: Analgesic-Anttipyretics and Antiinflammatory Agents; Drugs employed in the Treatment of Rheumatoid Arthritis and Gout. In: The Pharmacological Basis of Therapeutics. Hrsg. A. Goodman, Gilman T.W., Rath A.S., Nies P., Taylor. 8th edition, 1990, Pergamon Press. 12. Isaacs J.D. et al.: Lancet 1992, 340, 748. 13. Janssen P.A. et al.: Psychopharmacologia Berlin, 1960, 1, 389. 14. Julkunen-Titto R., Meier B.: The enzymatic decomposition of salicin and its derivatives obteined from salicaceae species. J. Nat. prod. 55, 1204-1212 (1992). 15. Kohlmünzer S.: Substancje naturalne i surowce farmakognostyczne. [W:] Farmakognozja. (Red.) Kamińska M., Wiśniewska E., 1985, PZWL. 16. Kommission E.: Monographie Salicis cortex (Weidenrinde) Bundesanzeiger, 1984 Nr 228. 17. Korolkiewicz Z.: Post. Nauk Med., 1995, 8, 40. 18. Meier B., Schweiz. Apotheker Zeitung Nr 25 1988, 126 Jg., 725. 19. Meier B., Liebi M.: Zeitschr. F. Phytotherapie, 1990, 11, 50. 20. Patrignani P. et al.: J. Pharmacol. Exp. Ther, 1992, 271, 1705. 21. Pentz R. et al.: Zeitschr. F. Phytotherapie, 1989, 10, 92. 22. Reffer C. et al.: Arthritis Rheum, 1991, 34, 524. 23. Schneider E.: Zeitschr. F. Phytotherapie 1987, 8, 35. 24. Schumacher W. et al.: Thrombosis and Hoemostasis, 1993, 69, 509. 25. Soll A. et al.: Ann. Intern. Med., 1991, 114, 307. 26. Svensson T.H., Theime G.: Psychophatmacologia, 1969, 14, 157. 27. Valencia E. et al.: Planta Med., 1994, 60, 395. 28. Winter C.A, et al.: Proc. Soc. Exp. Biol. Med., 1962, 3, 544. 29. Windholtz M., Budavari S.: Monographs. [W:] The Merck Index (Ed.) Windholtz M., Merck and Co., Inc. 1983, 40.